Van filosofie tot post‑it muur: wat lean planning écht is.

Lean planning bestaat niet. Toch is het dé term waar je steeds vaker over hoort. Wat wordt er dan wél mee bedoeld? Lean Construction is een bouwfilosofie die haar oorsprong vindt in de manufacturing.asteriskGarcés, G., & Peña, C. (2023). A review on Lean Construction for Construction Project Management. Revista Ingeniería de Construcción, 43–60. Als je het over lean plannen hebt, heb je het dus eigenlijk over een procesraamwerk dat meer controle legt bij de uitvoering. Degene die het dichtst bij het werk staan worden betrokken en dit zorgt ervoor dat je sneller kunt reageren op afwijkingen in de planning en dat conflicts, constraints en variability tussen activiteiten worden beperkt.asterisk Olivieri, H., Seppänen, O., Alves, T. d., Scala, N. M., Schiavone, V., Liu, M., & Granja, A. (2019). Survey Comparing Critical Path Method, Last Planner System, and Location‑Based Techniques. American Society of Civil Engineers. De meest herkenbare manier waarop je dit ziet terugkomen is via de post‑it muren die je in de keet ziet hangen.

Zo werkt dat in de praktijk:

• Elke discipline of uitvoerende partij krijgt een eigen kleur post‑it.
• Op de post‑its schrijven zij hun activiteiten: wat moet er gebeuren, hoe lang duurt het, en welke afhankelijkheden zijn er?
• Vervolgens plakken de teamleden hun post‑its in de juiste volgorde op een groot tijdschema aan de muur.
• Door dit samen te doen worden afhankelijkheden direct zichtbaar en kan het team obstakels oplossen.
• Omdat iedereen zijn eigen post‑its plakt, ontstaat er eigenaarschap en een gedragen planning.asteriskOlivieri, H., Seppänen, O., Alves, T. d., Scala, N. M., Schiavone, V., Liu, M., & Granja, A. (2019). Survey Comparing Critical Path Method, Last Planner System, and Location‑Based Techniques. American Society of Civil Engineers.

Het plannen met post‑its is een vorm van proactieve controle omdat de uitvoerders het zelf in de hand hebben.asteriskEmblemsvåg, J. (2024). Lean project planning – Bridging Last Planner System and Earned Value Management. Elsevier Ltd. Echter, omdat lean planning een denkfilosofie is, vraagt het ook een gedragsverandering.asteriskKoskela, L. (1992). Application of the New Production Philosophy to Construction. CIFE Technical Report #72. Zonder die verandering in denkwijze – om top‑down controle meer los te laten – worden de post‑its een “wall of fear” die vooral stress oplevert.asteriskKoskela, L. (1992). Application of the New Production Philosophy to Construction. CIFE Technical Report #72.

Top‑down loslaten? Ja en nee.

De top‑down controle loslaten, wil je dat wel? Natuurlijk niet volledig. Gelukkig is het niet alles of niets. Contractueel ligt er ook geen basis om de traditionele manieren van plannen volledig los te laten.asteriskEmblemsvåg, J. (2024). Lean project planning – Bridging Last Planner System and Earned Value Management. Elsevier Ltd.

De Critical Path Method (CPM)southDe Critical Path Methode (CPM) is een projectplannings- en beheertechniek die de langste reeks opeenvolgende activiteiten identificeert die de minimale doorlooptijd van een project bepalen. Dit is het kritieke pad. is in de praktijk voor de master schedule vaak niet te omzeilen. In zowel FIDIC als de standaardmodellen van de Nederlandse UAV‑GC contracten wordt in de contracteisen gerefereerd naar kritieke paden. Het Last Planner System (LPS)southHet Last Planner System (LPS) is een samenwerkingsgerichte planningsmethode voor projecten. Het richt zich op het verbeteren van voorspelbaarheid door taken op korte termijn te plannen met degenen die ze uitvoeren. biedt een detailniveau waarop je ook helemaal niet wilt dat de opdrachtgever zich bemoeit. Een goede CPM‑planning met baseline legt de basis voor heldere communicatiekaders.asteriskOlivieri, H., Seppänen, O., Alves, T. d., Scala, N. M., Schiavone, V., Liu, M., & Granja, A. (2019). Survey Comparing Critical Path Method, Last Planner System, and Location‑Based Techniques. American Society of Civil Engineers.

CPM en LPS: geen tegenstelling maar koppelkans

CPM en LPS hoeven elkaar niet uit te sluiten, sterker nog, ze sluiten juist goed op elkaar aan. Beide methoden leggen de nadruk op afhankelijkheden, maar op een ander niveau.asteriskOlivieri, H., Seppänen, O., Alves, T. d., Scala, N. M., Schiavone, V., Liu, M., & Granja, A. (2019). Survey Comparing Critical Path Method, Last Planner System, and Location‑Based Techniques. American Society of Civil Engineers. Het wordt echt waardevol wanneer het CPM‑activiteitennetwerk structureel wordt gekoppeld aan de uitvoeringsdetails op de bouwplaats. Zeker nu OPC Task is ontwikkeld, is deze koppeling goed te maken.Lees verder over lean plannen in OPC Task in ons eerdere kennisartikel:
Van Kanban board naar OPC Task voor een efficiënte en inzichtelijke lean planning Op die manier biedt CPM de strategische en contractuele kaders, terwijl LPS zorgt voor eigenaarschap en betrouwbaarheid in de uitvoering. Het resultaat: de kloof tussen backoffice, werkvloer en opdrachtgever wordt zichtbaar kleiner. LPS is bovendien een goed alternatief om het ophalen van voortgang betrouwbaarder te maken.asteriskEmblemsvåg, J. (2024). Lean project planning – Bridging Last Planner System and Earned Value Management. Elsevier Ltd.

Het juiste niveau voor je project

De huidige uitdaging is het juiste niveau van planning te vinden waarop CPM en LPS elkaar versterken voor het huidige team en hun project. Samen zorgen LPS en CPM voor een balans tussen top‑down controle en bottom‑up betrokkenheid. Wij raden in de basis planningsniveau L3 of L4 aan, afhankelijk van de consciëntieusheid en rijpheid van de teamleden. Vanuit CPM is het goed om altijd te plannen naar het niveau waarop je één persoon per activiteit verantwoordelijk kunt houden.

Een grote vraag voorafgaand aan implementatie is ook: hoe dapper is het team en management? Kunnen zij de nieuwe denkwijze omarmen en – misschien nog belangrijker – kunnen ze de gekleurde post‑its serieus nemen?

Hulp nodig bij deze inschatting of bij het opzetten van de koppeling tussen LPS en CPM (eventueel met OPC Task)? Neem contact op met BAEKEN voor een vrijblijvend gesprek.